20% na Interest Per Annum o 1.68% interest per Month sa Utang, makatarungan ba?

 

Sagutin po natin ang katanungan ng isang FB User patungkol sa interest na pwedeng singilin sa utang:

 

“Ligal po bha ang interest 20%per annum/year?? or 1.68% per month.”

 

Ayon  sa ating Artikulo 1956 ng Kodigo Sibil (Civil Code):

            “Walang interest ang nakatakdang bayaran maliban na lang kung ito ay pinagtibay sa isang kasulatan (No interest shall be due unless it has been expressly stipulated in writing. [Article 1956, Civil Code] )”

Sa ganang ito, ayon sa desisyon ng Korte Suprema, may dalawang kondisyon para ang interest ay maging isang bayarin:

                      1. Dapat ay may maliwanag na kasunduan ang pagbabayad ng interest; at

                      2. ang kasunduan ng pagbabayad ng interest ay nasusulat.

                    (Jurisprudence on the matter also holds that for interest to be due and payable, two conditions must concur: a) express stipulation for the payment of interest; and b) the agreement to pay interest is reduced in writing. [Dela Paz vs. L & J Development Company G.R. 183360  September 8, 2014])

 

Ayon din sa parehong kaso sinasabi na:

                     “Ang koleksyon ng interest ng walang kasunduang nakasulat ay pinagbabawa ng batas (The collection of interest without any stipulation in writing is prohibited by law [Dela Paz vs. L & J Development Company, supra])”

 

“Mulit-muli sa mga desisyong ginawa (ng Korte Suprema), kung saan ang interest rate na 3% per month o mataas pa ay sobra, hindi patas at mali, hindi risonable at napakataas. Ang ganitong mga kasunduan ay walang bisa dahil ito ay salungat sa moralidad, o kung hindi, salungat sa batas.
(Time and again, it has been ruled in a plethora of cases that stipulated interest rates of 3% per month and higher, are excessive, iniquitous, unconscionable and exorbitant. Such stipulations are void for being contrary to morals, if not against the law. [Dela Paz vs. L & J Development Company, supra])”

Kung may kasunduang po kayo na ginawa na nakasulat na nagsasaad na ang babayaran na utang ng humiram sa inyo ay 20% per annum o 1.68% per month, maaring makonsidera pa ito na tama at hindi pa ito masasabing sobra, na ito ay patas at tama, risonable at hindi napakataas, kung pagbabasehan ang desisyon ng Mataas na Hukuman.

 

Kung wala kasunduang nakasulat ng pagbabayad ng interest, ang paniningil nito ay pinagbabawal ng batas.

Ngunit kung walang sinulat na kasunduan patungkol  sa interest na napagsangayunan ng bawat Partido, meron naman tayong tinatawag na “Legal Interest” sa ilalim ng Central Bank Circular No. 799 s. 2013 na nagkabisa noong July 1, 2013, na sinasabi na kung walang kasunduan na nakasulat na patungkol sa interest, ang pwedeng ipataw na interest ay 6% per annum.

 

Kung may katanungan kayo, maaring pagusapan natin yan bilang topic at sagutin natin para sa kaalaman ng lahat. maaring mag email sa:

laymanslawph@gmail.com

o I-like at i follow ang ating FB Page sa link na:

 https://www.facebook.com/profile.php?id=100085998849934

Disclaimer lang, ang mga tanong na sasagutin ay para sa pagkatuto ng ating mga kapwa Pilipino sa ating batas, sa madaling maunawaang paraan. I-like and follow nyo lang ang ating FB Page upang matututo sa batas sa madaling maintindihang paraan. Salamat. 🙂

Ayaw ipaayos ng may-ari ang CR ng nirerentahang bahay, 3 Weeks nang hindi magamit ang CR at sinisingil pa ng Upa. Ano kaya ang isinasaad ng Batas?

 

Sagutin po natin ang katanungan ng isang FB User patungkol sa problema sa kanyang nirerentahan:

"Hello. Sana may makabasa po.

Nag start po kami mag rent sa bahay November 11 at nagbayad po kami ng 3k that day. Next payment po is December 11 and  nagbabayad po kami every 11 of the month. Nitong August po barado yung cr at inereklamo namin sa may ari ang sabi maghanap daw kami ng malilipatan kasi gagawa sila ng bagong septic tank. Ngayon po almost 3 weeks kami hindi nakagamit ng cr kasi barado at nitong September 11 pumunta ang may ari naniningil ng upa. Eh hindi pa po kasi kami nakakahanap ng malilipatan. Ang sabi niya dapat 3kparin daw bayaran namin. Tama po ba yun? Since August hindi kami nagamit ng cr up until now tapos 3k parin sinisingil niya?"

 

May obligasyon at karapatan ang nagpaparenta at nagrerenta na nasa ilalim ng ating Kodigo Sibil (Civil Code). Sa iyong kaso, ang mga sumusunod ay ang mga batas na pwede mong pagbasehan ng iyong Karapatan.

 

Ayon sa Paragraph 2, Article 1654 ng Kodigo Sibil (Civil Code), ang nagpaparenta ay obligadong:

 

“(2) Ang gumawa, habang ito ay nirerentahan, ng lahat ng kinakailangang pagpapaayos upang maging kaaya-ayang gamiting kung saan man ito nakalaang gamitin maliban na lang kung may usapan na salungat dito;

( (2) To make on the same during the lease all the necessary repairs in order to keep it suitable for the use to which it has been devoted, unless there is a stipulation to the contrary; [Paragraph 2, Article 1654, Civil Code])”

 

Ang nagrerenta naman ay may obligasyon na ayon sa Paragraph 1, Article 1657 ng Kodigo Sibil (Civil Code), na sinasabi:

 

“ (1) Ang bayaran ang halaga ng renta na naaayon sa terms na napagusapan;

( (1) To pay the price of the lease according to the terms stipulated; [Paragraph 1, Article 1657, Civil Code] )”

 

Ngunit kahit na sinasabi ng Paragraph 1, Article 1657, na ang nagrerenta ay magbayad sa nagpaparenta, isinasaad din ng batas sa Article 1658 ng Kodigo Sibil (Civil Code) na:

 

“Ang umuupa ay maaring i-suspindi ang pagbabayad ng renta sa kadahilanang ang nagpapaupa ay hindi nagawa ang mga kinakailangang repairs o ma-maintain ang rumerenta sa payapang at maayos na enjoyment ng inuupahang pag-aari.

(The lessee may suspend the payment of the rent in case the lessor fails to make the necessary repairs or to maintain the lessee in peaceful and adequate enjoyment of the property leased. [Article 1658, Civil Code])”

 

Kung I-aaply po natin ang mga probisyon ng batas na ito, maari pong isuspindi ang pagbabayad ng iyong renta kung hindi nagagawa ng may-ari ng paupahan na ayusin ang mga kailangan ayusin sa nirerentahan, upang makapamuhay ng payapa at ma enjoy ng rumerenta ang lugar na inuupahan.

 

Ngunit tandan natin na ang pag- sasabi na kailangan ng repair ay dapat sa lalong madaling panahon na nasasad sa Article 1663 ng Kodigo Sibil (Civil Code), na sinasabi:

 

“…. Obligado (ang umuupa) na sabihin sa may-ari, sa pinaka madaling panahon, ang pangangailangan ng repair na napapailalim sa Paragraph 2 ng Article 1654.

( … He is also obliged (lessee) to advise the owner, with the same urgency, of the need of all repairs included in No. 2 of article 1654…  [Article 1663, Civil Code] )”

Kung ang nagpapaupa ay hindi nagawang gawin ng agarang pag-papaayos, nasasaad din sa Article 1663 ng Kodigo Sibil (Civil Code) na:

 

“… ang umuupa, para maiwasan ang papalapit na kapahamakan, ay maaring iutos ang pagpapagawa, na babayaran ng nagpapaupa….

( … If the lessor fails to make urgent repairs, the lessee, in order to avoid an imminent danger, may order the repairs at the lessor’s cost… [Article 1663, Civil Code] )”

 

Sana ay nakatulong itong simpleng paliwanag sa inyo.

Kung may katanungan kayo, maaring pagusapan natin yan bilang topic at sagutin natin para sa kaalaman ng lahat. maaring mag email sa

laymanslawph@gmail.com

o I-like at i follow ang ating FB Page sa link na:

 

https://www.facebook.com/profile.php?id=100085998849934

 

Disclaimer lang, ang mga tanong na sasagutin ay para sa pagkatuto ng ating mga kapwa Pilipino sa ating batas, sa madaling maunawaang paraan. Like and Follow nyo lang ang ating FB Page para marami tayong matutunan. Salamat. 🙂

Problema sa Right of Way at ang mga ilang karapatan ng may ari ng lupa sa kanyang pag-aari

Tunghayan natin ang hinaing ng isang FB User patungkol sa usapin ng Right of Way na gustong makamtan ng kayang kapitbahay:

KATANUNGAN: 

"Ask ko lang po. Bahay ko po yung may car sa front. End lot po ako or dead end. Bawal po ba yung kotse ko sa daan? Kasi gusto po nung nasa harapan yung lote pa lang po kanya. Malinis yung daanan nya gusto nya gawing daanan po yung harapan ko papunta sa kabilang lote. Sya po ay tabing kalsada. Ayaw nya po na iikot pa sya sa kalsada pag pupunta po sa kabila. May batas po ba na pede humingi ng right of way yung nasa bukana na ng kalsada. Hihingi sya daan sa nasa likod nya?may bussiness pa po ba sya sa likuran? Salamat po sa sasagot God bless"

Ipaliwanag po natin para maintindiihan kung ano po ba ang Right of Way o Easement na tinatawag:

Ang right of way o easement ay daan na binibigay sa isang katabing lupa kung ito ay walang malabasan papunta sa tinatawag na main road.

Kung may madadaanan pa ito, kahit na malayo o kahit sa dagat o ilog ang madadaanan, ay hindi na puwedeng obligahin ang katabing lupa na mag bigay nito para lang sa kanyang kapakinabangan. Pag nangyari ito, nagkakaroon ng tinatawag na "Unjust Enrichment" sa panig ng humihingi ng right of way. Ang pagdaan sa malayo ay sinasabing "burden" ng  humihingi ng right of way na meron naman pwede pang labasan.

Sa iyong kaso, mabuti nang isarado mo na lang ang nakabukas na bahagi ng pader. Hindi naman kailangan na pader ang ilagay, kahit na mga kawayan o kahoy ay pwede na kung ang bahagi na iyon ay iyong pag aari. Ipaliwanag din sa barangay na mayroon pang madadaanan ang kapitbahay mo upang makapunta sa kabilang lugar o sa main road.

FOLLOW UP QUESTION:

"Layman's Law PH malaking tulong po.

Salamat po.

Pede ask pa po, natapus na po ang 3rd hearing sa brgy. Wala po napagkasunduan. Dahil ayaw po nya ng binibigay namen na daang tao at para sa motor. Mag uusad po ako ng kotse. Gusto nya alisin ang kotse. Kaya po sabi ko iakyat nya na po sa mas mataas. Mag demanda nlng po sya.

Malaki po ba laban ko?

Thank you po"

Sagutin po natin ang tanong ninyo:

Kung pag aari mo ang area na kung saan ay nakaparada ang iyong kotse hanggang sa pader na sinasabi mo na may butas, may karapatan ka dahil sa pag-aari mo iyon. Ayon sa ating batas o Kodigo Sibil, (Civil Code):

 

“Ang may ari (ng property) ay may karapatan na ma-enjoy at maibenta ito (property), ng walang ibang limitasyon kundi kung ano ang nasasaad sa batas
(The owner has the right to enjoy and dispose of a thing, without other limitations than those established by law… [Article 428, Civil Code])”

 

“Ang may ari o sinomang may karapatan sa pag-aari ng bagay (property) ay may karapatan na ibukod (exclude) ang sinoman, para sa pag enjoy at pag-benta nito. Maaring gumamit ng pwersa (force) ang may ari kung kinakailangan para maitaboy or mapigilan ang sino mang sa illegal na panghihimasok o pag ukupa ng pag-aari(property)
(The owner or lawful possessor of a thing has the right to exclude any person from the enjoyment and disposal thereof. For this purpose, he may use such force as may be reasonably necessary to repel or prevent an actual or threatened unlawful physical invasion or usurpation of his property.[Article 429, Civil Code])”

 

“Ang bawat may ari ng bagay(Property) ay maaring isarado or lagyan ng bakod  ang kanyang lupain o pag aari, na maaring pader, kanal, mga bakod o sa kahit anong bagay na hindi nakaksagabal sa “Servitudes” (o tinatawag na easement o right of way) na legal na naibigay (Every owner may enclose or fence his land or tenements by means of walls, ditches, live or dead hedges, or by any other means without detriment to servitudes constituted thereon. [Article 430, Civil Code])”

 

Samakatuwid, etong mga binigay kong probisyon na batas ay iyong magagamit upang maproteksyunan mo ang iyong lupang pag aari at masabi sa kapitbahay mo na ikaw ay may karapatan na gawin ang pagbabakod sa paligid ng iyong lupang nasasakupan sa kadahilanang ipinahihintulot ito ng batas. Karapatan mo rin na ma enjoy ito at gumamit ng pwersa kung kinakailangan upang maitaboy ang mga taong gustong umangkin o gumamit dito.

 

Sana ay nakatulong ang aking payo upang mas maging kampante kayo na kahit mag file ng kaso ang kapit bahay ninyo ay may pinanghahawakan kayong batas na alam ninyo na inyo pong karapatan.

 

Kung may katanungan kayo, maaring pagusapan natin yan bilang topic at sagutin natin para sa kaalaman ng lahat. maaring mag email sa:

 

laymanslawph@gmail.com

 

o pumunta upang matuto ng mga bagay patungkol sa batas, na madaling maunawaan ng ordinaryong Pilipino sa ating FB Page link:

 

https://www.facebook.com/profile.php?id=100085998849934

 

Disclaimer lang, ang mga tanong na sasagutin ay para sa pagkatuto ng ating mga kapwa Pilipino sa ating batas, sa madaling maunawaang paraan. Salamat. 🙂

Nakadate na Foreigner, sapilitang pinasok ng walang Condom. May Kaso ba?

 

Atin pong subukang sagutin ang katanungan ng isang FB User na sinasabi na:

“Ano po pwede i kaso kapag po nakipagtalik ka ng labag sa kalooban mo. Yun po kasi naka date ko. Ay sapilitan na ipinasok ng walang condom

Ngaun po ay mentally and emotionally stressed ako. Iniisip ko Kung ano maaring sakit ang makuha ko Kung HPV or HIV foreigner po eto. Hindi ko po matanggap yun pangyayaring yun. Any advice po?

At ano po ang kaylangan gawin? Thank you!”

Ayon po sa ating Revised Penal Code Artikulo 266-A as amended by RA 8353, may dalawang uri ng Rape ayon sa Artikulo na ito:

1.     Ang unang uri ay tinatawag na “Rape by Sexual Intercourse” kung saan ang mga elemento ay:

a.     Ang gumawa ng krimen o offender ay lalaki;

b.     Ang offender ay may tinatawag na "CARNAL KNOWLEDGE" sa babae;

c. At ang pag-gawa ng krimen at naisakatuparang sa mga sumusunod na sirkumstanya:

                            i.     Pag-gamit ng Dahas (force), Intimidasyon at threat;

                            ii.     Ang babae ay walang kakayahang mag rason o wala sa ulirat;

                           iii.     Sa pamamagitan ng tinatawag na Fraudulent Machination o panlilinlang o kaya ay Grave Abuse of Authority o Pag-gamit ng kapangyarihan ng isang tao; o kaya ay

                         iv.     Ang babae ay mababa sa 16 ang edad (Republic Act No. 116481) o ito ay isang wala sa tamang pag iisip (demented).

 

Take note po natin ang "Carnal Knowledge" na ayon sa Korte Suprema ay “the act of a man having sexual bodily connections with a woman; sexual intercourse. An essential ingredient thereof is the penetration of the female sexual organ by the sexual organ of the male.
[People v. Borromeo G.R. No. 238176, January 14, 2019]”.

 

2.     Ang ikalawang uri naman “Rape through Sexual Assault” kung saan ang mga elemento  ay:

a.     Ang gumawa ng krimen o offender ay lalaki o babae;

b.     Ang offender ay gumawa ng tinatawag na Sexual Assault sa pamamagitan ng:

                         i.     Ang pagpasok ng Ari ng lalaki sa Bibig o pwet ng biktima; o

                        ii.     Ang pagpasok ng kung ano mang intrumento o bagay sa Ari o pwet.

c. At ang pag-gawa ng krimen at naisakatuparang sa mga sumusunod na sirkumstanya:

                          i.     Pag-gamit ng Dahas (force) o Intimidasyon;

                          ii.     Ang babae ay walang kakayahang mag rason o wala sa ulirat;

                         iii.     Sa pamamagitan ng tinatawag na Fraudulent Machination o panlilinlang o kaya ay Grave Abuse of Authority o Pag-gamit ng kapangyarihan ng isang tao; o kaya ay

                          iv.     Ang babae ay mababa sa 16 ang edad (Republic Act No. 116481) o ito ay isang wala sa tamang pag iisip (demented).

Kung i-aaply ang mga nasabing batas sa iyong kwento, maaring napapaloob ang iyong sirkumstansya sa unang uri ng rape o ang “Rape by Sexual Assault” sa kadahilanang ayon sa iyong kwento, naipasok ng sapilitan ng Foreiner ang kanyang ari sa iyong ari.

Ang totoo, ayon sa desisyon ng Korte Suprema, hindi kailangan kumpleto ang penetrasyon sa ari para magkaroon ng kasong Rape bagkus ang penetrasyon o ang paglapat ng Ari ng lalake o ano mang bagay (sa bibig, sa ari o labia ng pwerta, o sa pwet) ay nagkakaroon ng krimen na tinatawag na Rape. [People v. Ferrer GR 142662, People v. Orilla GR 148939-40]

Tandan din na kung sakaling mapatunayan na may sakit na HIV o STD ang nang-gahasa sa iyo, maaring maging tinatawag na "Qualified Rape" ang maikaso na nasasaad sa Artikulo 266-B ng Revised Penal Code.

Ang maipapayo na iyong magagawa ay lumapit ka sa tanggapan ng Piskalya at mag file ng COMPLAINT patungkol sa pangyayari. Kung makakahingi ka ng video sa cctv ng lugar na pinagdalahan mo ay mas mabuti bilang ebidensya ng iyong paratang na ikaw nga ay nagahasa. If ever ma file ang iyong kaso, ang gobyerno po ng Pilipinas ang uusig sa akusado sa pamamagitan ng Fiscal na hahawak sa iyong kaso.

Sana ay nakatulong itong aking payong legal upang magawa mo ang mga tamang hakbang at upang makatulong din sa mga ordinaryong Pilipino upang maintindihan ang ating batas sa madaling paraan.

Kung may katanungan kayo, maaring pagusapan natin yan bilang topic at sagutin natin para sa kaalaman ng lahat. maaring mag email sa:

laymanslawph@gmail.com

o pumunta upang matuto ng mga bagay patungkol sa batas, na madaling maunawaan ng ordinaryong Pilipino sa ating FB Page na Layman's Law PH:

www.facebook.com/profile.php?id=100085998849934

Disclaimer lang, ang mga tanong na sasagutin ay para sa pagkatuto ng ating mga kapwa Pilipino sa ating batas, sa madaling maunawaang paraan. Salamat. 🙂

Mga Grounds na binigay ng ating Family Code para sa VOID Marriage

 

Atin pong subukang sagutin ang katanungan ni isang FB User patungkol sa “is there any other way to make the marriage void?”

Ayon sa ating Family Code, ang mga sumusunod ay ground para maging tinatawag na Void Marriage ang isang Kasal:

A. Ang mga Void Marriage sa ilalim ng Artikulo 35 ng Family Code:

1. Kung nagpakasal ng below 18 years old na edad, kahit na may pagkunsinti ang mga magulang;

2. Kung ang nagkakasal o tinatawag na “Solemnizing Officer ay hindi otorisado na magkasal (o isa siyang pekeng nagkakasal);

3. Ang “Solemnizing Officer ay walang lisensya para magkasal;

4. Ang kasal na naganap, ay ikalawang kasal na pala ng isa sa Partido o tinatawag na Bigamous o Polygamous

5. Mayroong mistaken identity sa alinman sa mga ikakasal;

6. O kaya nagpakasal sa ikalawang pagkakataon ngunit hindi nakapagsumite ng “Judgment on Annulment/Nullity of Preceding marriages” sa Civil Registry / Proper Registry.

 

B. Ang grounds ng Psychological Incapacity sa Ilalim ng Artikulo 36 ng Family Code

 

C. Ang kasal ay isang tinatawag na “Incestuous” sa ilalim ng Artikulo 37 ng Family Code kung saan sinasaad na bawal ikasal ang:

a. Ang Ascendants (kadalasan ito ay mga lolo, lola, nanay, tatay) at Descendants (mga anak o apo);

b. Magkapatid na lalaki o babae (kapatid na buo at kahit half sibling)

 

D. At ang huli, na nasa ilalim ng Artikulo 38 ng Family Code, ang mga Void Marriage dahil sa kadahilanang ito ay hindi naayon sa ating Pampublikong Polisiya o "Public Policy". Ito ay kasal sa pagitan ng:

a. Mga kamag anak, Lehitimo man ito o hindi hanggang sa ikaapat na degree (4th Civil Degree)

b. Step parents at Step Children

c. Parents-In-Law at Children-In-Law

d. Adopting Parent at Adopted child

e. Surviving Spouse at Adopted Child

f. Surviving Child of the Adopted Child at Adopting Parents

g. Adopted Child at Lehitimong Anak ng nag ampon

h. Kasal sa pagitan ng mga adopted Children ng Adopter

i. Kung ang isang Partido ay pinatay ang asawa ng iba or kanyang asawa upang makapangasawa

 

Tandaan natin na ang pag fifile sa korte para maipawalang bisa ng kasal sa ground na VOID MARRIAGE ay hindi nag preprescribe alinsunod sa Artikulo 39 ng ating Family Code na inamyendahan ng RA 8533.

 

kung may katanungan kayo, maaring pagusapan natin yan bilang topic at sagutin natin para sa kaalaman ng lahat maaring mag email sa:

laymanslawph@gmail.com  

o pumunta sa ating FB Page na Layman’s Law PH sa pag click ng link na ito upang matuto ng mga bagay patungkol sa batas, na madaling maunawaan ng ordinaryong Pilipino:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100085998849934

 

Kung may katanungan kayo, maaring pagusapan natin yan bilang topic at sagutin natin para sa kaalaman ng lahat. maaring mag email sa:

laymanslawph@gmail.com

o I-like at Follow ang ating FB Page na Layman's Law PH:

www.facebook.com/profile.php?id=100085998849934

Maari din magbasa ng ating mga artikulo upang matutuo sa:

laymanslawph.blogspot.com

Disclaimer lang po, ang mga binahagi ko pong kaalaman ay para po lamang sa pang edukasyunal na layunin upang matutu po ang bawat isa patungkol sa batas, sa ordinary at madaling maunawaan na paraan. Wala pong Lawyer-Client Relation po na nabubuo sa paguusap na ito. Inimumungkahi ng may-akda na lumapit personally sa isang Private Law Practitioner o PAO Lawyer para sa mas masinsinang paguusap.Maraming salamat po. 😊

 

BADGES OF GOOD FAITH, ANO BA ITO? At ang koneksyon nito sa sagutang Senador Risa at Senador Tolentino

 

Nung mga nakaraang araw ay naging viral ang sagutan nila Senador Francis Tolentino at Senador Risa Hontiveros patungkol sa isyu ng mga opisyales ng Kagawaran ng Agrikultura partikular ang mga opisyales ng Sugar Regulatory Administration. Sa mainit na paguusap ng dalawang Senador ay lumitaw ang katagang “Badges of Good Faith” na siya nating ngayong pag uusapan upang maging malinaw sa mga Ordinaryong Pilipino kung ano ba itong termino na ito.

 

GOOD FAITH

Bago tayo tumuloy sa katagang “Badges of Good Faith”, atin muna nating alamin kung ano ba ang ibig sabihin ng salitang “Good Faith”.

Ayon sa diksyunaryong Merriam-Webster[1], ang “Good Faith” ay ang pagiging totoo, pagiging pantay at sumusunod sa batas, ang pag gawa ng walang panlilinlang o ang hindi pagiging mapang abuso o mapangsamantala. (honesty, fairness, and lawfulness of purpose : absence of any intent to defraud, act maliciously, or take unfair advantage)

Ito rin ay tinatawag na “ Bona Fides[2] ” kung saan sinasabi na ito ay integridad ng pakikitungo at sinseridad. (integrity of dealing; honesty ; sincerity).

 

Sa isang desisyon ng Korte Suprema[3], sinasabi nito na ang “Good Faith” ay ang kaisipan ng isang tao na nagpapakita ng pagiging totoo sa kanyang intensyon at kalayaan ng kanyang kaalaman sa mga pangyayari na maaaring mag dulot ng pagkuwestiyon sa may kaalaman nito. Ito ay intensyong totoo na nagiiwas na makagawa ng kahit anong kapabayaan para sa kalamangan ng iba, kahit na may teknikalidad ang batas, kung pagsasamahin ang kawalan ng impormasyon, pag bibigay abiso o benepisyo o paniniwalang ng mga katunayan na nagsasabing ang transakyon ay may kapabayaan. Ito rin ay isang wastong depensa ng isang Pampublikong Opisyal na mismong ang Kataastaasang Hukuman ay kinokonsidera sa ilang kasong kanilang pinasyahan.

(Good faith has always been a valid defense of public officials that has been considered by this Court in several cases. Good faith is a state of mind. denoting honesty of intention, and freedom from knowledge of circumstances which ought to put the holder upon inquiry; an honest intention to abstain from taking any unconscientious advantage of another, even though technicalities of law, together with absence of all information, notice, or benefit or belief of facts which render transaction unconscientious.)

 

BADGES OF GOOD FAITH

Ngayon alam na natin ang ibig sabihin kung ano ang “Good Faith”, atin namang alamin kung ano ba itong sinasabi ni Senador Risa Hontiveros na “Badges of Good Faith”.

 

Kung napanood ninyo ang viral video, may ilang desisyon ng Korte Suprema na nabanggit kung saan sinasabi ang terminong “Badges of Good Faith”.

 

Isa sa mga kasong nanbangit ay ang Madera v. Commission on Audit[4] kung saan ang Kataas-taasang Hukuman ay ginamit ang mga iminungkahing pangyayari o “circumstances” na ibinigay ni Justice Marvic M.V.F. Leonen (Justice Leonen) na nagsasabi o nag dedetermina na ang isang otorisadong opisyal publiko ay nagpakita ng gawa ng pagiingat tulad ng ama ng isang tahanan o ang tinatawag na “Diligence of a Good Father of a Family”.

(… the Court adopts Associate Justice Marvic M.V.F. Leonen's (Justice Leonen) proposed circumstances or badges for the determination of whether an authorizing officer exercised the diligence of a good father of a family)

 

Ang mga sumusunod ay ang binigay na halimbawa:

1.     Pagkakaroon ng “Certificate of Availability of Funds” na sumusunod sa Section 40 ng Administrative Code
(Certificates of Availability of Funds pursuant to Section 40 of the Administrative Code);

 

2.     Ang mga legal na opinyon ng mga mismong nasa kagawaran o ng Kagawaran ng Hustisya
(In-house or Department of Justice legal opinion);

 

3.     Na wala pang mga nakaraang desisyon ang Korte Suprema na hindi pinahihintulutan ang paraan ng pagbibigay o pag gastos sa salapi ng bayan
(That there is no precedent disallowing a similar case in jurisprudence);

 

4.     Na ang pag gastos o pagbibigay ng salapi ay matagal nang ginagawa at walang pagbabawal na ibinigay o binibigay
(That it is traditionally practiced within the agency and no prior disallowance has been issued); o

 

5.     Kung may katanungang legal, ang pagbibigay o pag gastos ng salapi ay may interpretasyon ng kanyang legalidad
(With regard the question of law, that there is a reasonable textual interpretation on its legality).

Sinasabi din sa parehong kasong Madera v. COA[5] na ang mga “badges of good faith” na ito at “Diligence” ay bagay na puwedeng magamit ng parehong Opisyales na nag aapruba at nag sesertipiko, at dapat ikonsidera muna sa kanilang pag gampan ng kanilang opisyal na tungkulin bago patawan ng partisipasyon sa hindi pinahintulutang transaksyon at managot para dito. Ang pag-gawa o pagkakaroon ng kahit ano sa mga nabangit (na badges of Good Faith) sa kahit na anong kaso ay maaring magsabi na ginawa nila ang bagay na iyon “in good faith” na naaayon sa pag gawa ng kanilang opisyal na tungkulin bilang opisyal, na ang tungkulin na ibinigay sa opisyales na nasasangkot ay dapat pag aralang mabuti depende sa mga sirkumstansya ng mga pangyayari.

(to the extent that these badges of good faith and diligence are applicable to both approving and certifying officers, these should be considered before holding these officers, whose participation in the disallowed transaction was in the performance of their official duties, liable. The presence of any of these factors in a case may tend to uphold the presumption of good faith in the performance of official functions accorded to the officers involved, which must always be examined relative to the circumstances attending therein.)

 

IKONEKTA NATIN SA PANGYAYARI NG SAGUTANG SENADOR HONTIVEROS AT SENADOR FRANCIS TOLENTINO

 

Kung ikokonekta natin ang mga nasabi natin sa pagdidiskusyon nila Senador Risa at Senador Tolentino, kinuwestiyon ni Senador Risa ang “Blue Ribbon Report” na isinumite ng komite ni Senador Tolentino, na nagrerekomenda na patawan ng kasong administratibo at kriminal ang mga Opisyales na sangkot sa sinasabing anumalya sa Sugar Regulatory Administration. 

Dito sinabi ni Senador Risa sa kanyang argumento na ang “good faith” ay maaring maging depensa ng mga Opisyales na ito laban sa mga akusasyon na diumano ay kanila naman di ginawa. Sa pagkakataong ito, nabanggit ni Senador Risa ang doktrinang “Badges of Good Faith” na siyang pinabuluanan ni Senador Tolentino na hindi nya pa daw narining ang doktrinang ito kahit na nag aral siya ng batas. Dito na sinabi ni Senador Risa na ang “Badges of Good Faith” ay nasabi na ng Korte Suprema sa mga desisyon nito partikular ang Madera v. COA[6] na kung saan idinugtong nito na bago pa lamang ang mga desisyon na ito at malamang ay lumagpas ito sa kaalaman ng abogadong senador na si Tolentino, na siya namang parang minasama ng abogadong senador.

Ngunit sinabi ni Senador Risa na wala naman siyang masamang hangarin na sabihin na walang alam ang abogadong senador, bagkus nais niyang sabihin na ang “Good Faith” ay depensang maaring gamitin at hindi niya intensyong hiyain ang sino man kung wala itong kamalayan ng mga bagong mga impormasyon, at nais lamang niyang gamitin ito bilang legal na basehan ng kanyang argumento.

 

PANGWAKAS NA MGA SALITA

Sa pagkakataon na ito,  makikita natin ang kahalagahan na may alam tayo sa batas at maiparating ito sa bawat Ordinaryong Pilipino, upang maintindihan kung paano ang ating mga batas ay gumagana, na nakaka apekto ng buhay, pagaari at kalayaan ng bawat isa.

Patuloy lang po ninyong subaybayan ang ating pahina upang matututo pa tayo ng batas, sa paraang maiintindihan ng bawat Ordinaryong Pilipino.

 

---

[1]https://www.merriamwebster.com/dictionary/good%20faith#:~:text=%3A%20honesty%2C%20fairness%2C%20and%20lawfulness,faith%20purchaser%20%E2%80%94%20compare%20bad%20faith

[2] https://thelawdictionary.org/bona-fides/

[3] Montejo vs. COA, G.R. No. 232272, July 24, 2018

[4] G.R. No. 244128, 08 September 2020

[5] Supra

[6] Supra

📷 https://politics.com.ph/wp-content/uploads/2022/09/francis-risa-.jpg

The Final Stretch of the Bar Review

 

Most of the Bar Takers now are in the final stretch of their review especially it is less than two months before the much awaited #caguiwowbar/#GetThatBAR2022, to be held on November 9, 13, 16 and 20, 2022 respectively.

 

The final stretch is the part where you will polish all that you learn from the previous months of reading based on the syllabus that was given to the bar takers. Some may be, reading their materials for the second or third time, others are still struggling to finish their first reading.

 

But what are some of the things that we need to remember in this phase of review in order to be ready by the pre-week of November 2022?

I will share to you some of my experiences that might help our Bar Takers to hurdle this final phase of review.  I was just an ordinary bar taker, and hopefully, I assume that most of you would relate to what I have been through in reviewing for the Bar Examination and I too felt the pressure when I was in the final months of my review before the pre-week examination. Hopefully, this tips will help you hurdle the final months of your review study. 

 

1.     Assess yourself on where you are at the present and your review end goal. Are you still in schedule or are you behind. If you are in schedule, then good for you. If not, you better make some adjustments to your study in order to gain legal knowledge that you can use as your ammunition in answering the Bar Exam. Focus on the basics as like always advised by many;

 

 

2.     Plan ahead on where you will stay during the duration of the Bar Examination. As of now, I am sure you know already where you will take your examination. See to it that you will find a nearby area to the place where you will take your examination or if you will come from your home, plan on how you will reach the examination site and your travel time. It is much better that these things are ready so that you will not going to have a hard time in finding your place to stay or how much time you will allot in traveling since it is already pre-planed and you already book your place or your service going to the exam site;

 

 

3.     Many materials will pop out as the bar examination date is approaching. What I can advise you is that just focus on the materials that you already have and decide to stick with it. Some of these materials can have “poisonous” content and at the same time, the material that you are already using will give you familiarity, that when a question pops up in the bar and it is in the material that you stick into, you can easy remember what you read about that certain subject.

Further, additional materials sometimes give us confusion and additional task to read and memorize. Remember that in taking the bar exam, THE LESS IS BETTER. Meaning, the less materials that you have in the review, the more chances that you will remember what you have studied and the content will stick to your mind;

 

 

4.     Focus on your study as of this time, TIME IS THE ESSENCE. If you lack time to study due to work, find a spare time to read. Every time that you read must be treated preciously. Just think that every topic that you are reading will help you to pass the bar examination. You never know if what you have read will come out in the bar examination.
If you have longer time to study, then that is great. Remember to focus and count the hours of your pure study. But do not burn yourself out in studying. If you feel tired, then relax and chill for a moment, and when you are ready to study, then study again. It is much better that you feel good when you study as more information can be processed and stored in our mind when we are relaxed and in having a great mood;

 

5.     Pray always that God will give you the strength that you need to finish the race. In taking the bar, it is not always you, but having a thought that there is a higher being who is out there that will constantly sustain you in your hardest time of trial. Just do your best in your review and surely, he will see your labor and, in His time, you will receive the period in the ATTY that you are dreaming of.

 

Study smart. Stick with the basics because the basics will not fail you and persevere to reach the GOAL of becoming an Attorney. Give all your best in this final stretch of your review. Wishing you all the best to the upcoming November 2022 Bar Examination.

📷 https://img.freepik.com/premium-vector/law-firm-common-lawyer-company-flat-design_8251-464.jpg?w=2000

HINDI BINAYARAN ANG UTANG NA P2,000.00, PAANO MAKAKASINGIL?

 

Sagutin natin ang katanungan ng isa sa sumusubaybay ng ating FB Page:

 

OO meron kang legal na hakbang na magagawa sakaling ang humiram sa iyo ay hindi nagbayad ng utang.

 

Ayon sa ating Kodigo Sibil (Civil Code), ang mga obligadong mag hatid or gumawa ng isang bagay ay magkakaroon lamang ng “delay” sa kanilang obligasyon sa oras na ang taong tatanggap ng ihahatid na bagay o gawa mula sa isang taong obligadong gumawa nito, ay hiningi (demand) ang pagdadala o paggawa nito (sa paraang maaring dumaan sa isang korte o sa paraang di na kailangan ng padaanin sa korte) upang maisakatuparang ang hinihinging obligasyon. (Those obliged to deliver or to do something incur in delay from the time the obligee judicially or extrajudicially demands from them the fulfillment of their obligation. [Art. 1169, Civil Code])

Ngunit ang paghingi (demand) ay hindi na kailangan upang magkaroon ng tinatawag na “delay” sa mga sumusunod na pagkakataon:

1.      Kung ang batas o ang gagawing obligasyon ay sinasaad na di na kailangan ng paghingi (demand)

(When the obligation or the law expressly so declares); o

 

2.      Kung ang obligasyon ay pinapakitang ang oras ng obligasyon ng paghahatid ng bagay o paggawa ng isang serbisyo ay ang kumukontrol sa motibo sa pagkakagawa ng kontrata

(When from the nature and the circumstances of the obligation it appears that the designation of the time when the thing is to be delivered or the service is to be rendered was a controlling motive for the establishment of the contract); o

 

3.      Kung ang paghingi (demand) ay walang saysay, katulad ng ang gagawa ng obligasyon ay ginawa ito ngunit wala na siyang kakayahan na gawin pa ito

(When demand would be useless, as when the obligor has rendered it beyond his power to perform.)

[Art. 1169, Civil Code)

 

BAKIT BA KAILANGAN ANG TINATAWAG NA PAGHINGI O “DEMAND”?

Ang “demand” ay kinakailangan upang ang isang taong may obligasyon ay mabigyan niya ng pansin na ang hinihingi na obligasyon sa kanya ay kailangan na niyang gawin. Kung ang isang taong may obligasyon, kung may “demand” na, at hindi niya nagawa ang kanyang obligasyon, dito na pumapasok ang tinatawag na “delay”. Kung may “delay” na ang taong may obligasyon, dito na nagkakaroon ng tinatawag na “damages” para sa taong dapat ay gumagawa ng obligasyon. Ang “damages” ay ang kabayaran na binibigay ng batas na puwedeng mabawi ng isang tao mula sa tao nakagawa sa kanya ng pinsala.

 

APLIKASYON NG MGA BATAS NA ITO SA TANONG NG ATING TAGASUBAYBAY

Ang una dapat gawin upang mabawi ang hiniram na kaperahan ay magkaroon ka muna ng “demand”, na pwedeng berbal o sulat o sa pamamagitan ng “electronic application” para mapahatid ang iyong mensahe, na nagsasabing sinisingil mo na ang pagkakautang ng tao sa iyo. Sa pamamagitan ng “demand” na ito, ang obligasyon ng pagbabayad ay dapat nang gawin ng taong humiram sa iyo ng kaperahan. Kung ang tao na nanghiram sa iyo ng pera ay hindi nagbayad sa lalong madaling panahon, eto ang mga sumusunod na mungkahi natin na maaring mong gawin:

 

1.      Kausapin ang tao at sabihin na kailangan mo nang singilin ang kanyang pagkakautang sa iyo;

 

2.      Kung hindi pa rin nagbayad ang taong nang hiram sa iyo ng pera, maaring dumulog kayo sa inyong Barangay upang makapagusap ang bawat Partido at maisaayos sa tulong ng mga opisyales ng nasabing tanggapan;

 

3.      Kung hindi pa rin ito nagbayad sa iyo kahit na idinaan na ito sa Barangay, maari mo namang idaan ito sa tinatawag na “Small Claims” sa mga Unang Lebel na Korte (MTC, MeTC, MTCC) kung saan hindi na kailangan ng isang abogado upang humarap sa hukuman. Tatalakayin natin itong “Small Claims” sa mga susunod na mga artikulo;

 

4.      Pang huli, kung kaya mo naman na bitiwan ang halaga na napahiram, maaring ibigay mo na lang ito at wag mo nang pahiramin ang taong iyon para na rin sa iyong katahimikan at hindi ka na mapagod na isipin kung paano mo pa mababawi, lalo na ang halaga lamang na iyong gustong mabawi ay hindi naman ganun kalakihan (base sa estado ng nagpadala). Hayaan mong magkaroon ka na lang ng “peace of mind” at hayaan na ang lumikha ang magpala sa iyo at humatol sa taong hindi nag bayad sa iyo.

 

Sana ay may natutunan ka sa ating paksa at nawa ay maging matalino ka sa pagpapahiram ng salapi dahil hindi naman natin pinupulot ito at ito ay ating pinaghihirapan. Pairalin lagi ang isip at mag isip ng mabuti sa mga desisyon na ating ginagawa.

 

Maraming salamat.